Dla jednych renegatka, kolaborantka i zdrajczyni. Dla drugich ? bohaterka, wybawicielka, dzielna przywódczyni Polaków w ZSRR. Opinie o Wandzie Wasilewskiej zawsze były skrajne, a jej zwolennikom i krytykom nigdy nie udało si dojść do porozumienia. Aleksander Wat opowiadał o niej: Niezbadana jest dusza kobiet fanatycznych, świtych Teres komunizmu. To są mistyczki, które nie widzą rzeczywistość, raczej widzą inną rzeczywistość, której my nie widzimy. Jak wic wyglądała rzeczywistość Wandy Wasilewskiej?
Jej droga do komunizmu była nietypowa ? urodziła si w inteligenckim domu wywodzącym si z kresowej podupadłej szlachty. Bez wzgldu na epok i ustrój jej rodzina nienawidziła Rosji, a Wand i jej siostry wychowano w kulcie Józefa Piłsudskiego. Ją jednak z czasem, na przekór ojcu, coraz bardziej fascynował Związek Radziecki. Z postpowej przedwojennej socjalistki i emancypantki zrodziła si twarda komunistka. I choć jako jedna z nielicznych kobiet w polityce niejednokrotnie trafiła na szklany sufit, dziki zaciekłości, dyscyplinie i ślepemu oddaniu dostała si do grona najbardziej zaufanych ludzi Stalina. Założycielka Związku Patriotów Polskich, negująca zbrodnie w Katyniu, nienawidząca wszystkiego, co wiązało si z przedwojenną Polską, z AK-owskim podziemiem i emigracyjnym rządem premiera Sikorskiego. Wasilewska robiła wszystko, by służyć stalinowskiemu reżimowi. Jednak im bliżej było koca wojny, tym mniej zdawała si potrzebna, a jej bezgraniczne oddanie stało si przeklestwem. I choć w czasach Gomułki trafiła do politycznego czyśćca, Sowietką pozostała świadomie do koca życia.