Powieść przygodowa Tajemnicza wyspa jest bodaj najpopularniejszym dziełem sławnego francuskiego pisarza Juliusza Verne, a zarazem arcydziełem światowego kanonu literatury dziecięcej i młodzieżowej.
Opisuje losy pięciu bohaterów - inżyniera Cyrusa Smitha, dziennikarza Gedeona Spilett, marynarza Bonawentury Pencroff, nastolatka Harberta Browna i służącego Naba. Aby wydostać się z oblężenia miasta Richmond, w którym zostali uwięzieni przez armie Południa podczas wojny Secesyjnej w Stanach Zjednoczonych, bohaterowie powieści postanawiają uciec balonem. Zrywa się huragan, balon zostaje uniesiony nad ocean i rozbija się na bezludnej wyspie.
Rozbitkowie początkowo eksplorują wyspę, by wkrótce z odkrywców przemienić się w kolonizatorów, którzy zasiedlają i ucywilizują dziewiczy ląd. Tajemnicza obecność zdaje się nad nimi czuwać i pomagać im w trudnych, a niekiedy dramatycznych chwilach, jakie przeżyją.