Jedno z największych zwycięstw polskich podczas Powstania Listopadowego. Bitwa, która przeszła do legendy narodowej i o której śpiewano patriotyczne pieśni i piosenki.
Autor omawia działania korpusu generała Józefa Dwernickiego w pierwszej fazie wojny polsko-rosyjskiej 1831 roku. Jego przeciwnikiem był V korpus rezerwowy kawalerii dowodzony przez gen. Cypriana Kreutza, który najpierw miał opanować województwo lubelskie Królestwa Polskiego, a następnie rozwinąć działania wspierające główną armię w jej operacjach przeciwko armii polskiej. Dwernicki utrudnił V korpusowi realizację tych zadań. Najpierw pod Stoczkiem 14 lutego 1831 roku pobił, gen. Geismara, podkomendnego Kreutza, a następnie staczając bój pod Nową Wsią 19 lutego 1831 roku z awangardą korpusu dowodzonego przez samego Kreutza.