Zjawisko kapitalizmu konstytuuje współczesną rzeczywistość od co najmniej dwóch wieków. Po upadku bloku wschodniego kapitalizm jest często traktowany jako oczywisty i niepodważany sposób organizacji życia gospodarczego. Kapitalizm zarówno w swych korzeniach, a tym bardziej współczesnym obrazie, determinuje nie tylko ekonomię, lecz także życie społeczne, kulturowe, polityczne, naukowe. Dla politologa wnikliwe badania nad stanem i przyszłością kapitalizmu są bardzo istotne. Pozwalają zrozumieć rzeczywistość, dostrzegać obecne i potencjalne zagrożenia, kreślić scenariusze kierunków zmian systemów politycznych np. demokracji liberalnej. Celem poniższego tomu jest prześledzenie oczywistych i mniej oczywistych wymiarów historii i współczesnego kapitalizmu, w skali globalnej, regionalnej, lokalnej. Duża część obecnych rozważań odnosi się do systemu polskiego, do polskiej drogi do kapitalizmu, miejsca Polski w globalnym systemie kapitalistycznym, a także specyfiki i kolorytu gospodarki polskiej i jej związków z szeroko rozumianą polityką.