Inne
RZUT 26: WIEŚ
"Problematyka obszarów wiejskich była od dłuższego czasu na marginesie zainteresowania
współczesnych architektów. Wieś, w naszych codziennych definicjach, poddawana jest
ciągłej mitologizacji - swoje wyobrażenia na jej temat opieramy na indywidualnych
doświadczeniach, anegdotycznych historiach czy romantycznych marzeniach. Dlatego
poszukujemy tekstów i esejów graficznych starających się zrozumieć polską wieś przez
pryzmat jej przestrzenności.
Czym jest wieś? W jaki sposób w wyobrażeniu wsi rządzi nami przeszłość? Jak dzisiejsza
wieś jest środowiskiem agregującym globalne problemy społecznych i ekonomicznych
nierówności, przestrzennego rozpadu? Czym mogłaby być wieś naszych marzeń?
Jedna z najpowszechniejszych definicji wsi zbudowana jest poprzez podział na to co
miejskie i wiejskie. Rezultat rewolucji przemysłowej, spycha nas w opozycyjne traktowanie
wsi, jako wszystkiego co nie jest miastem. Rozmycie administracyjnych granic zmusza do
poszukiwania nowej metody identyfikowania środowiska wiejskiego. Czy istnieją
przestrzenne cechy terytorium, osad, czy zabudowy, które ułatwią odnalezienie
poszukiwanych kategorii wiejskości? Gdzie powinniśmy szukać początku i końca obszarów
wiejskich? Jak obserwacja polskiej wsi może służyć doskonaleniu języka, którym
posługujemy się do opisywania przestrzeni.
Wieś wraz z jej tradycyjnymi środkami produkcji dała początek społeczeństwu klasowemu,
stanowiąc fundament dla miast opartych na pogłębiających się nierównościach społecznych
i ekonomicznych. Paradoksalnie, obraz wsi budujemy za pomocą romantycznych scen,
sielskich krajobrazów postrzegamy ją jako utracony raj, tożsamy z egalitarnym
społeczeństwem zbieracko-łowieckim. Jednak, z historycznego punktu widzenia, obszary
wiejskie były przestrzenią kolonizacji, podporządkowania terytorium, wyzysku chłopskiej
ludności czy eksploatacji zasobów. Czy przykłady z przeszłości mogą pozwolić nam
zrozumieć te procesy?
Terytorium wiejskie jest również obszarem poddawanym licznym eksperymentom.
Chłopskie migracje i związana z nimi architektura parcelacyjna, socjalistyczny projekt
Państwowych Gospodarstw Rolnych, neoliberalne uwłaszczenie klasy średniej poprzez
suburbanizacje obszarów wiejskich czy totalne projekty infrastrukturalne - to na wsi możemy
odszukać śmiałe wizje modernizacyjne, które dziś powinny zostać poddane krytycznej
ocenie.
Polskie społeczeństwo w swojej większości ma pochodzenie chłopskie, a 93% naszego
terytorium to obszary wiejskie dlatego bez zrozumienia czym jest wieś, błądzimy w
poznaniu własnej tożsamości, poddajemy się stereotypom oraz ulegamy błędom
poznawczym. Czy przyszłość świata znajduje się na wsi?
Numer powstaał pod redakcją kwartalnika RZUT i grupy PROLOG +1, kuratorów wystawy
„Trouble in Paradise”, która będzie prezentowana w Pawilonie Polskim na Biennale
Architettura 2021 i porusza tematykę obszarów wiejskich (więcej o
wystawie: www.labiennale.art.pl )".
Egzemplarze powystawowe - mogą zawierać zbite rogi, rozdarcia, przybrudzenia, rysy.
Egzemplarze powystawowe - mogą zawierać zbite rogi, rozdarcia, przybrudzenia, rysy.