Jedna z najwybitniejszych powieści XX wieku, wiąże się z charakterystycznymi dla przełomu wieków nastrojami pesymizmu, zwątpienia i niewiary. Wpisuje się w filozofię egzystencjalizmu.

Główny bohater, Józef K., reprezentuje tragizm ludzkiego istnienia, samotność i strach człowieka zagubionego w rzeczywistości. Proces to jeden z najważniejszych głosów w dyskusji nad miejscem człowieka w kulturze