Esej znanego historyka poświęcony rozważaniom o miejscu Polski w Europie, w ostatnich dwóch wiekach; o długiej drodze, jaką przebyła przez dwie wielkie wojny, kruchą niepodległość między nimi, później wasalną pozycję w bloku radzieckim, aż do dnia dzisiejszego, kiedy stała się ważnym członkiem europejskiej i euroatlantyckiej wspólnoty państw. A przecież jeszcze w 1909 roku w niemieckiej encyklopedii można było przeczytać: Polska (zobacz mapa ZACHODNIA ROSJA), dawne państwo europejskie; a w innym miejscu: Polacy plemię słowiańskie, należące do zachodniej grupy Słowian (...) ma swoje siedziby głównie w Rosji, Austrii i Prusach. W książce znalazły się też rozdziały o ważnych europejskich problemach Polski i o polskich problemach Europy.