Pierwsza książka traktująca o codzienności bytowania żołnierzy podziemia antykomunistycznego po II wojnie światowej. Opowiemy o jednostkach działających w ramach obozu poakowskiego, narodowego, jak i stanowiących niezależne oddziały wojskowe. Poznajemy ekstremalne warunki życia partyzantów, ich ubiór, wyżywienie, możliwości dbania o higienę osobistą i zdrowie. Gdzie kwaterowali ,jak odpoczywali, jak wyglądały codzienne obowiązki oraz standardowy harmonogram dnia ? co ciekawe, bardzo zbliżony do siebie w większości oddziałów. Autor opisuje też problem dyscypliny w poszczególnych oddziałach. Nie omija niesubordynacji, grabieży czy uzależnienia od alkoholu ? skupiając się na sposobie egzekwowania prawa przez dowódców i efektach walki o utrzymanie wojskowej karności w jednostce.
Unikatowa książka Stanisława Płużańskiego powstała w oparciu o bogaty materiał źródłowy: wywiady z żyjącymi żołnierzami, źródła archiwalne, wydane dokumenty i wspomnienia. Autorowi udało się przeprowadzić 14 rozmów z żyjącymi żołnierzami.
Ich historia zaczyna się jeszcze w 1944 roku, koniec następuje dopiero w 1963 roku wraz ze śmiercią ostatniego z żołnierzy wyklętych Józefa Franczaka ps. Lalek.