Mistrz to powieść osnuta na biografii Henry ego Jamesa. Tóibínowi udała się niezwykła sztuka: zdołał wiarygodnie zrekonstruować najintymniejsze myśli Jamesa, wniknąć w jego umysł i oto mistrz obserwacji psychologicznej sam staje się celem takiej obserwacji. Śledzimy jego wspomnienia, podpatrujemy nieudolne próby nawiązania intymnych kontaktów, a raczej ucieczki przed nimi, analizujemy jego seksualność.
Autor przedstawia pełnego Henry ego Jamesa, człowieka światowego, bywalca salonów, podróżnika, autora słynnych powieści i opowiadań, a zarazem człowieka samotnego i niespełnionego w miłości. Dowiadujemy się, jaką cenę trzeba zapłacić za pisarski geniusz, za nieśmiertelność, a przede wszystkim poznajemy mechanizmy tworzenia i wewnętrzny świat genialnego pisarza ukazany z niezwykłą finezją i subtelnością.