Rozprawa poświęcona została rozwojowi polskiej historii oświaty i wychowania w latach 1944-1956. Był to początkowo czas odbudowy życia naukowego, tworzenia nowych programów badawczych oraz organizacji ośrodków naukowych, ale już od 1948 roku nastąpił okres przyspieszonej sowietyzacji, ograniczania autonomii nauki i niszczenia naukowych instytucji.