Latarnik jest nowelą Henryka Sienkiewicza należącą do kanonu literatury polskiej. Autor napisał utwór podczas podróży po Stanach Zjednoczonych w 1876 roku. Przedstawił w nim dzieje polskiego emigranta politycznego Skawińskiego, uczestnika kilku powstań i wojen, który opuścił kraj po powstaniu listopadowym. Bohater tułając się po świecie, szuka szczęścia i podejmuje się przeróżnych zawodów, by wreszcie osiąść na spokojnej posadzie, jako latarnik na wyspie Aspinwall. Czas upływa mu na skrupulatnym wypełnianiu swoich obowiązków z jednej strony, na wspomnieniach i rozmyślaniach z drugiej. Pewnego dnia w ręce Polaka wpada niezwykła lektura: Pan Tadeusz Mickiewicza. Książka głęboko porusza uczucia patriotyczne Skawińskiego do tego stopnia, że zapomina on zapalić na noc latarnię. Na morzu rozbija się łódź i bohater po raz kolejny zmuszony jest wyruszyć na tułaczkę. Tym razem jednak wie, czego w niej szukać.