Kongres futurologiczny to jedna z najbardziej brawurowo opowiedzianych przygód Ijona Tichego. Zaproszony na zjazd futurologów we wstrząsanej rewolucją latynoamerykańskiej republice, Tichy przenosi się do świata, gdzie w groteskowym splocie zrealizowały się jednocześnie utopijna i antyutopijna wersja historii przyszłości. Kpina z futurologii podszyta jest – jak zawsze u Lema – refleksją o skłonności człowieka do „rozbratu z rzeczywistością”.Prof. Jerzy Jarzębski o Kongresie futurologicznym: „Chichot, jaki rozbrzmiewa w Kongresie futurologicznym, jest po trosze chichotem diabelskim, co pewnie nie przeszkadza nam bawić się świetnie przy lekturze tego brawurowego utworu. Bo przecie diabeł siedzi pod podszewką niejednego literackiego arcydzieła – a już na pewno wtóruje uczonym dysputom futurologów”.